— Na de scheiding krijg jij het appartement, maar mijn moeder gaat daar wonen, verklaarde haar man met een grijns.
Marina legde langzaam de rekenmachine weg waarmee ze net het gezinsbudget had doorgerekend. In hun woonkamer hing een oorverdovende stilte. Buiten verlichtte de maartzon de daken van Moskou, maar binnen heerste halfduister — Igor had vlak voor het gesprek expres de gordijnen dichtgetrokken.
— Hoezo… jouw moeder gaat in míjn appartement wonen? — Marina haalde de documenten uit de map. — Igor, besef je hoe absurd je voorstel is?
— Een volkomen NORMAAL voorstel, — hij zakte onderuit in de fauteuil, met zijn been nonchalant over zijn knie.
— Formeel wordt het appartement van jou, op papier. Maar mama is al op leeftijd, ze heeft verzorging nodig. En ik kom elke dag bij haar langs om te helpen. Handig toch — jij het appartement, zoals de wet voorschrijft, en mama onder toezicht.
Marina bestudeerde zijn gezicht aandachtig. In vijftien jaar huwelijk had ze geleerd tussen de regels door te lezen. Igor verborg iets, en dat “iets” had duidelijk met geld te maken.
— Valentina Petrovna woont prima in haar tweekamerappartement in Chimki, — merkte Marina rustig op. — Ze is tweeënzeventig, ze doet aan Nordic walking en geeft breicursussen in het lokale cultuurhuis. Welke verzorging?
— Dat gaat jou niks aan! — Igor schoot uit zijn slof. — Ik heb het ZO BESLIST, punt uit. Je tekent het echtscheidingsakkoord met die voorwaarde — of je krijgt helemaal niets. Ik sleep je jarenlang voor de rechter, ik maak je kapot met procedures.
Marina pakte een notitieboekje en begon iets op te schrijven. Igor trok zenuwachtig met zijn schouders:
— Wat krabbel je daar?
— Ik reken, — antwoordde ze kort. — Jouw salaris als hoofdmanager bij een bouwbedrijf is honderdtachtigduizend roebel. Mijn salaris als senior econoom is negentigduizend. In vijftien jaar huwelijk heb ik aan het gezinsbudget…
— Wat maakt het uit! — Igor stond op uit de stoel. — Jij hebt toch drie jaar niet gewerkt toen Alisa klein was!
— Twee jaar en zeven maanden, — verbeterde Marina. — En zelfs tijdens mijn zwangerschapsverlof deed ik op afstand de boekhouding voor drie zelfstandigen. Dat leverde dertigduizend per maand op. Alle bonnen zijn bewaard, alle overschrijvingen staan geregistreerd.
— Je bent niet goed met je cijfers! — Igor begon door de kamer te ijsberen. — Welke bonnen, welke overschrijvingen! We waren toch een GEZIN!
— Waren, — beaamde Marina. — En precies daarom legde ik elke kopeke vast. Weet je hoe vaak je moeder “even iets leende” en het nooit teruggaf? Zevenendertig keer. Totaal: achthonderddrieënveertigduizend roebel.
Igor bleef midden in de kamer staan. Zijn gezicht liep rood aan:
— WAAAG HET NIET mijn moeder erbij te halen! Ze hielp ons met Alisa!
— Ze heeft veertien keer geholpen in vijftien jaar, — Marina sloeg een bladzijde om. — Totale tijd: tweeënveertig dagen. Tegen de gemiddelde prijs van een oppas in Moskou is dat ongeveer honderdzesentwintigduizend roebel. Dan blijft er een schuld over van zevenhonderdzeventienduizend.
— Jij… jij bent een soort MONSTER! — hijgde Igor. — Wie houdt er nou zó’n statistiek bij in een gezin?
— Ik. Omdat ik econoom ben. En omdat ik een vreemde regelmaat zag: bij jouw moeder “verdween” geld altijd twee of drie dagen vóór jouw “bedrijfsfeestjes”. Weet je nog die augustus toen ze ineens met spoed tweehonderdduizend nodig had voor een operatie? En een dag later kocht jij een nieuw horloge. Breitling Navitimer, artikel AB0127, prijs: tweehonderdtwaalfduizend roebel.
Dochter Alisa stak haar hoofd om de deur van haar kamer:
— Mam, pap, waarom schreeuwen jullie?
— Ga maar huiswerk maken, lieverd, — zei Igor snel. — Mama en ik… we bespreken gewoon iets.
Toen de deur achter hun dochter dichtviel, draaide hij zich naar zijn vrouw:
— Goed dan, wil je de waarheid? Mama verkoopt haar appartement in Chimki. De kopers zijn er al, ze betalen een goede prijs — twaalf miljoen. Maar ze moet toch ergens wonen! Dus ze gaat in ons… nou ja, in jouw appartement wonen.
— Waarom zou Valentina Petrovna haar appartement verkopen? — Marina maakte een aantekening.
— Ze wil op haar oude dag reizen, — Igor keek weg. — Dat is haar droom.
Marina klapte haar laptop open en begon iets op te zoeken:
— Vreemd. Dit is haar socialmediapagina. Laatste bericht van gisteren: “Een nieuwe plaid voor de woonkamer gebreid. Wat fijn dat ik nergens heen hoef, thuis is het het beste.” En geen enkel bericht over reizen in de afgelopen vijf jaar.
— Bespioneer je mijn moeder?! — Igor reageerde verontwaardigd.
— Ik volg de FEITEN, — kapte Marina af. — En de feiten zeggen dat je liegt. Wie heeft die twaalf miljoen nodig? Jij?
Igor zweeg en balde zijn vuisten. Marina ging verder:
— Drie maanden geleden begon je laat te worden op “je werk”. Maar je bent niet op je werk. Ik heb het nagekeken: je toegangspas registreert je om zes uur ’s avonds uit het kantoor, en thuis ben je pas om elf uur. Vijf uur, Igor. Waar laat je die?
— Dat gaat je niet…
— Dat gaat mij WEL aan, omdat jij ons gezamenlijke geld uitgeeft. In drie maanden is er vierhonderdtachtigduizend roebel van de creditcard afgeschreven. Restaurants, cadeaus, hotel Metropol — suite, zes keer.
