De schoonmoeder maakte een bijtende grap over mijn “gierigheid” waar alle gasten bij waren. Maar ik herinnerde haar rustig eraan wie er eigenlijk gewend was op andermans kosten te leven…
— Katjusja, waarom ben je zo zuinig geweest met het dessert? Eén taart voor zo’n hele menigte!
De stem van Zinaida Semjonovna, schel en scherp als goedkope parfum, overstemde het geroezemoes. De gasten, verzameld in de ruime woonkamer van Katja’s driekamerappartement, vielen ongemakkelijk stil. Vitya, Katja’s man, stootte haar meteen met zijn elleboog in de zij en siste:
— Hoe kon je nou niet twee bestellen? Ik zei toch dat mama van “Vogeltjesmelk”-taart houdt!
Katja draaide langzaam haar hoofd. Op haar gezicht verscheen een beleefde, ijzige glimlach.
— Ik heb besteld wat ik nodig vond, Vitya.
Ze voelde de bekende, doffe vermoeidheid langs haar slapen kruipen. Het was haar verjaardag. Theoretisch. In de praktijk was het weer een benefietavond voor Zinaida Semjonovna, die haar “hielp” de gasten te ontvangen in Katja’s eigen appartement. Een appartement dat ze lang vóór haar “gelukkige” huwelijk had gekocht.
’s Avonds, toen de laatste gast vertrokken was en Zinaida Semjonovna — klagend over “indigestie door Katja’s kookkunsten” — zich had teruggetrokken in haar kamer (voorheen Katja’s kantoor), begon Vitya aan de “vluchtanalyse”.
— Je had wel wat vriendelijker tegen mama kunnen zijn! — begon hij terwijl hij de rest van diezelfde taart in zijn mond propte. — Ze is tenslotte een oudere vrouw!
— Een oudere vrouw, Vitya, zou de gastvrouw niet in het openbaar een gierigaard noemen, — zei Katja terwijl ze methodisch de borden verzamelde. Haar handen, met dure ringen — cadeaus van haarzelf na succesvolle projecten — bewogen snel en nauwkeurig. Ze was financieel directeur bij een groot bedrijf, en haar energie leek bijna tastbaar.
— Ach, “gierigaard”! Wat ben jij toch overgevoelig! Ze maakte gewoon een grapje! — Vitya rolde met een grijns zijn ogen. — Jij neemt altijd alles zo serieus. Je hebt geen gevoel voor humor.
Katja stopte en keek naar haar man. Het knappe, verzorgde gezicht waar ze ooit verliefd op was geworden, leek nu een masker. Een hypocriet, zwak masker.
— Nee, Vitya. Ik héb gevoel voor humor. Maar mijn geduld raakt blijkbaar op.
Die nacht kon Katja lange tijd niet slapen. Ze staarde naar het maanlicht dat speelde op haar diploma’s in lijstjes — die ze noodgedwongen naar de slaapkamer had moeten verhuizen — en dacht. Dacht aan hoe het zover had kunnen komen.
Zinaida Semjonovna en Vitya waren drie jaar geleden bij haar ingetrokken. Eerst had Zinaida Semjonovna haar piepkleine tweekamerflat “plotseling” verkocht om haar zoon te “helpen met de hypotheek” (die ze niet hadden). Het geld was natuurlijk meteen “verdwenen” — of slecht geïnvesteerd, of gewoon verdampt. En Vitya, een “succesvolle freelancer”, zat al een jaar zonder opdrachten, maar gebruikte zonder aarzelen Katja’s gezamenlijke kaart voor zijn “representatiekosten”.
Ze woonden in haar appartement, aten haar eten, genoten van haar voorzieningen. En toch keken beiden — moeder én zoon — op haar neer alsof zij het personeel was. Personeel dat, om de een of andere reden, óók nog het geld moest verdienen.
“Waarom verdraag ik dit eigenlijk?” — die vraag, die eerder dof ergens op de achtergrond smeulde, laaide nu op met felle kracht. “Ik onderhoud ze. Ik betaal voor alles. En in ruil krijg ik verwijten dat ik gierig ben?”
