— De geldkraan is dicht! — ik heb de kaarten geblokkeerd, en mijn veertigjarige man hoorde voor het eerst van mij: ga zelf maar geld verdienen!

Na haar uitspraak van gisteren hing er in de keuken een stilte, zwaar als een oude Sovjetkroonluchter die iedereen bang is weg te halen, maar die niemand ooit weghaalt. Lera ging in de slaapkamer liggen en staarde lange tijd naar het plafond, alsof ze daar een antwoord zocht op wat er nu zou komen. Het antwoord liet zich, zoals altijd, niet zien.

De ochtend begon met het dichtslaan van deuren. Roman schuifelde demonstratief met zijn pantoffels door de gang. Het was duidelijk dat hij expres harder stapte, zodat zij het zou horen. Hij liep de woonkamer in, kwam terug, ritselde met plastic zakken en ging weer weg. Het was alsof er een geest met een aanval van gastritis door het appartement dwaalde.

— Ler, — hield hij het uiteindelijk niet meer. — Meen je dit serieus? Heb je het geld verstopt?

Lera was net koffie aan het inschenken.

— Ik heb het niet verstopt. Ik heb het op een plek gezet waar jullie er niet bij kunnen. Dat heet “veiliggesteld”.

— Dit is verraad, — Roman koos blijkbaar voor de aanval. — Zo behandel je mij na alles wat er is geweest?

— Na wat precies? — trok Lera haar wenkbrauw op. — Nadat ik jou en je moeder twee jaar lang heb onderhouden?

— Ben ik soms niet je man? — verhief Roman zijn stem. — Ik heb er recht op!

— Dat heb je ook, — zei Lera rustig. — Maar alleen op je eigen salaris.

Op dat moment stormde Valentina Sergejevna vanuit de keuken binnen, in haar eeuwige ochtendjas, met het gezicht van een dramatische actrice op het toneel.

— Lerochka, ik begrijp alles, je bent moe. Maar dit kun je toch niet zo, in één klap doen! Wij zijn toch familie!

— Familie is wanneer je samen beslist. En wanneer je zonder te vragen vijftigduizend opneemt, is dat diefstal.

— Beschuldig je mij nu van diefstal?! — sloeg de schoonmoeder haar handen in de lucht. — Ik heb alles gedaan voor de familie!

— Voor je nicht, — corrigeerde Lera. — En familie zijn jij, Roman en ik. Je nicht moet haar schulden zelf oplossen.

— Jij bent hardvochtig! — snikte Valentina Sergejevna. — Je hebt een hart van steen.

— Nee, het is gewoon moe.

Roman, die zag dat zijn moeder een dramascène opvoerde, besloot er nog een schepje bovenop te doen.

— Dus, Ler, als jij denkt dat jij hier de enige baas bent, dan vergis je je. Dit appartement is gemeenschappelijk. De helft is van mij!

— En dan? — Lera zette haar kopje op tafel. — De helft is van jou, de helft van mij. Alleen betaal ík alles.

— Insinueer je dat ik een profiteur ben? — Roman begon te koken.

— Ik insinueer niets. Ik zeg het rechtuit, — antwoordde Lera kalm.

— Als ik had gewild, had ik allang gewerkt! — riep Roman. — Ik wil me gewoon niet vernederen voor een hongerloon.

— Maar je vernederen door je vrouw om geld voor je telefoon te vragen, dat is wel oké? — Lera grijnsde schamper.

— Je maakt me belachelijk, — beet hij haar toe.

— Nee, Rom, dat heet de realiteit.

Valentina Sergejevna kon het niet meer verdragen en sloeg met haar hand op tafel.

— Zo, ik eis dat dit circus stopt! Lera, je moet begrijpen dat het voor mannen tegenwoordig zwaar is. Er is geen fatsoenlijk werk. En jij verdient goed. Dus zeur niet.

— Mam, jij werkt zelf ook niet! — Lera draaide zich naar haar toe. — Waarom moet ik meteen twee mensen onderhouden?

— Omdat jij jong en sterk bent, en ik oud. Ik heb recht op rust.

— Jij oud? — Lera’s ogen werden groot. — Vijf jaar geleden vloog je nog met een vriendin naar Turkije en danste je tot de ochtend op de disco! Jij bent fitter dan ik.

Roman schoot in de lach, maar verstomde meteen onder de blik van zijn moeder.

— Nou en of ze danste, — mompelde hij. — Dat is haar goed recht.

— Zeker, — stemde Lera toe. — Maar dan wel op haar eigen kosten, niet op de mijne.