— Het kan me echt geen reet schelen waar je ingeschreven staat, Pasja! Deze woning krijg jij nooit van je leven! Mijn ouders hebben hem mij cadeau gedaan voor onze bruiloft, en jij bent hier helemaal niemand!

— Het kan me echt geen reet schelen waar je ingeschreven staat, Pasja! Deze woning krijg jij nooit van je leven! Mijn ouders hebben hem mij cadeau gedaan voor onze bruiloft, en jij bent hier helemaal niemand!

— Iets meer saus zou geen kwaad kunnen. Beetje droog, — Pavels stem klonk vlak, zonder verwijt, maar met die toon van een deskundig oordeel waardoor Marina vanbinnen verkrampte. Met zijn vork schoof hij zorgvuldig een stukje kipfilet opzij, zodat de witte, bijna levenloze structuur goed zichtbaar werd.

— Ik zal er rekening mee houden, — antwoordde ze zacht, zonder haar ogen van haar bord op te heffen. Ze deed alsof ze volledig opging in het eten, terwijl er in werkelijkheid geen hap door haar keel wilde. Elk diner was de afgelopen maanden veranderd in een soort proeverij, waarin haar moeite streng werd beoordeeld. Hij schold niet, nee. Hij gaf gewoon “waardevolle adviezen”, alsof ze zijn onervaren ondergeschikte was en niet zijn vrouw.

Ze zaten in de keuken, badend in het zachte licht van designlampen. Alles was onberispelijk: glanzend witte, greeploze kastfronten, een aanrechtblad van kunststeen, inbouwapparatuur van de nieuwste generatie. Het hele appartement was zo — ruim, stijlvol, tot in de puntjes ingericht. Een cadeau van haar ouders voor hun bruiloft. Vijf jaar geleden leek het de perfecte start voor een jong gezin. Nu voelde Marina zich steeds vaker de suppoost van een elitair museum waarin één bijzonder veeleisende bezoeker was ingetrokken.

Toen hij klaar was met eten, stond Pavel op en liep naar de woonkamer, zijn bord op tafel achterlatend. Dat hoorde ook bij het ritueel. Hij ruimde nooit iets op, stilzwijgend ervan uitgaand dat dat haar verantwoordelijkheid was. Marina verzamelde de vaat, zette alles in de vaatwasser en ging, nadat ze haar handen had afgedroogd, de woonkamer in. Hij had het zich al gemakkelijk gemaakt op de enorme hoekbank en de kussens nonchalant aan de kant gegooid die zij ’s ochtends zo zorgvuldig had opgeschud. In zijn handen lag de afstandsbediening.

— Wat zullen we kijken? — vroeg ze, al wist ze het antwoord van tevoren.

— Er is nu een interessante documentaire over de bouw van vliegdekschepen, — zei hij zonder zijn blik van het scherm te halen, waar al blauwdrukken en oorlogsbeelden voorbij flitsten. Hij vroeg niet naar haar mening. Hij constateerde het gewoon, alsof haar aanwezigheid slechts decor was voor zijn avondvermaak.

Marina ging in de fauteuil tegenover hem zitten en pakte haar telefoon. Ze scrolde door de nieuwsfeed zonder de koppen echt te lezen. Gewoon om haar handen bezig te houden en niet naar hem te hoeven kijken. Het voelde alsof zijn controle zelfs de lucht in het appartement beheerste. Hij bepaalde welke temperatuur de airco had, hoe hard de tv stond, welke boodschappen er moesten worden gehaald. Eerst waren het kleinigheden die ze afdeed als zijn pedanterie. Maar met de tijd vlechten die kleinigheden zich samen tot een dichte, verstikkende netstructuur.

— Nastja heeft gebeld, — zei ze ineens in de stilte tussen twee reclameblokken door. — Ze vraagt of we morgenavond even in een café gaan zitten. We hebben elkaar al eeuwen niet gezien.

Pavel wierp haar een zware blik toe. Zijn gezicht toonde niets behalve een lichte verbazing, alsof ze iets doms had gezegd.

— Morgen is het woensdag. Een werkdag. Welk café nou weer?

— Nou en? Het is woensdag. Voor een uurtje, niet langer. Gewoon even bijpraten, — Marina voelde de bekende irritatie in haar opkomen.

— Weer dat lege geklets van jullie over niks? — grijnsde hij, terwijl hij zich weer naar het scherm draaide. — Je kunt beter thuis uitrusten en iets leuks maken voor het avondeten. Bijvoorbeeld die steak zoals in een restaurant. Ik zoek er desnoods een videorecept bij.

Hij zei het alsof hij haar een prachtig alternatief bood voor een saaie avond met een vriendin. Alsof haar wensen en plannen iets onbeduidends waren, een kinderachtige gril die je gemakkelijk kon vervangen door iets nuttigers. Marina zei niets. Ze kneep alleen haar telefoon steviger vast en voelde hoe het koude metaal in haar handpalm drukte. Ze wachtte gewoon. Wachtte op het juiste moment om hem eraan te herinneren wie hier in werkelijkheid de baas was.

De volgende dag was de spanning in het appartement met een mes te snijden. Ze spraken nauwelijks. Pavel werkte demonstratief vanuit huis en installeerde zich met zijn laptop aan de grote eettafel in de woonkamer, alsof hij het centrale bruggenhoofd bezette. Marina deed haar eigen dingen en bewoog bijna geruisloos door het appartement, alsof ze probeerde zijn blik te vermijden. Ze voelde zijn aanwezigheid in haar rug; ze merkte hoe hij elke beweging volgde, zelfs zonder zijn ogen van het scherm te halen. Hij wachtte. Wachtte tot ze zou toegeven, de afspraak zou afzeggen, naar hem toe zou komen en zeggen dat hij gelijk had.