— Uw schoonmoeder heeft alles al ondertekend, er ontbreekt alleen nog uw handtekening, zei de notaris, maar de documenten bleken helemaal niet te zijn wat ze hadden beloofd.
— Uw schoonmoeder heeft alles al ondertekend, er ontbreekt alleen uw handtekening, zei de notaris terwijl hij de papieren over de tafel naar haar toe schoof.
Tatjana verstijfde met de pen in haar hand. Er klopte iets niet. Ze las de eerste pagina van de schenkingsakte, daarna de tweede, en haar hart begon sneller te kloppen. Dit was helemaal niet het appartement waarover ze afspraken hadden gemaakt.
— Excuseer, er is hier volgens mij een vergissing, zei ze zacht terwijl ze haar blik ophief naar de oudere man met bril.
— Er is geen enkele vergissing, klonk een stem achter haar.
Tatjana draaide zich om. In de deuropening van het kantoor stond haar schoonmoeder, Lidia Petrovna, een elegante vrouw van rond de zestig, met perfect gestyled haar en een kille glimlach.
— Dit zijn precies de documenten die moeten worden ondertekend, vervolgde de schoonmoeder terwijl ze het kantoor binnenliep. — Een eenkamerappartement aan de rand van de stad. Ruim voldoende voor een jong stel.
— Maar we hadden het over een driekamerappartement in het centrum! U hebt dat zelf aan Pavel beloofd! Tatjana voelde een brok in haar keel opkomen.
— Ik heb me bedacht, antwoordde Lidia Petrovna kalm terwijl ze in een stoel ging zitten. — Een driekamerappartement is veel te groot voor jullie tweeën. En als er ooit kinderen komen, zien we dan wel verder.
Tatjana legde de pen op tafel. Haar handen trilden lichtjes van verontwaardiging.
— Ik ga dit niet ondertekenen.
— Zoals je wilt, lieverd. Dan krijg je helemaal niets, zei de schoonmoeder terwijl ze haar telefoon uit haar tas haalde. — Ik bel Pavel wel, hij zal het je uitleggen.
— Bel hem niet, ik praat thuis zelf met hem.
— Thuis? Lidia Petrovna trok haar wenkbrauw op. — Je bedoelt míjn appartement, waar jullie tijdelijk wonen dankzij mijn goedheid? Misschien moet je toch nog eens goed nadenken?
De notaris kuchte ongemakkelijk, zichtbaar verlegen door de familiescène in zijn kantoor.
— Misschien kunt u dit beter ergens anders bespreken? Mijn volgende cliënt komt over vijftien minuten.
Tatjana stond op, pakte haar tas en liep naar de uitgang. Haar schoonmoeder stond meteen op en volgde haar.
— Wacht, riep ze haar schoondochter na in de gang. — Laten we rustig praten. Kom, laten we hier even zitten.
Ze gingen op een bankje in de hal zitten. Lidia Petrovna vouwde haar handen op haar schoot en keek Tatjana aan met een blik die zogenaamd moederlijke zorg moest voorstellen.
— Tanja, begrijp me alsjeblieft goed. Ik maak me zorgen om jullie toekomst. Maar ik moet zeker weten dat jij echt bij mijn zoon past.
— We zijn al drie jaar getrouwd, herinnerde Tatjana haar eraan.
— Drie jaar stelt niets voor. Mijn vriendin Valentina is na vijftien jaar huwelijk gescheiden. Kun je het je voorstellen? En ze bleef achter met niets, omdat ze alles op naam van haar man zette.
— Wat heeft uw vriendin hiermee te maken? Pavel en ik houden van elkaar.
— Liefde is prachtig, maar niet blijvend, zuchtte de schoonmoeder. — Weet je, ik was ook ooit jong. Ik geloofde ook in eeuwige liefde. En toen vertrok Pavels vader naar een ander toen mijn zoon pas tien was. Ik heb hem alleen opgevoed, helemaal alleen.
Tatjana zweeg. Dit verhaal had ze al zo vaak gehoord — telkens met andere details. Soms vertrok de vader toen Pavel vijf was, soms toen hij twaalf was. Soms ging hij naar een ander, soms verdween hij gewoon. Maar de strekking was altijd dezelfde: Lidia Petrovna had haar zoon heldhaftig alleen grootgebracht.
— Ik wil gewoon zeker weten dat jij mijn jongen niet in de steek laat, ging de schoonmoeder verder. — Dus laten we het zo doen. Jij ondertekent de papieren voor het eenkamerappartement, en over een jaar — als alles goed gaat — regelen we ook het driekamerappartement.
— Over een jaar?
— Ja. Dat is toch redelijk? Dan kunnen we meteen zien hoe sterk jullie huwelijk is.
Tatjana keek haar schoonmoeder aan. In haar ogen was geen spoor te vinden van de zorg waar ze mee pronkte. Alleen kil berekend voordeel.
— Ik praat met Pavel, zei Tatjana en stond op.
— Praat maar, knikte Lidia Petrovna. — Maar bedenk wel: hij is een verstandige jongen. Hij weet dat zijn moeder niets slechts zou aanraden.
Thuis was Pavel nog niet terug. Tatjana maakte het avondeten klaar en ging zitten wachten. Haar gedachten dwaalden steeds terug naar het gesprek bij de notaris. Drie jaar geleden, toen ze net getrouwd waren, had Lidia Petrovna nog vriendelijk en zorgzaam geleken. Ze had haar met open armen ontvangen, geholpen met de bruiloft en cadeaus gegeven.
Maar na de bruiloft veranderde alles. Eerst waren het kleine opmerkingen — dat ze niet goed kookte, niet goed schoonmaakte, zich niet goed kleedde. Later volgden gesprekken over dat een jong stel hun eigen woning nodig had, waarna Lidia Petrovna grootmoedig voorstelde dat ze bij haar konden wonen totdat het woonprobleem opgelost was.
En nu woonden ze al drie jaar in haar appartement, terwijl het beloofde eigen huis steeds werd uitgesteld. Eerst moest men wachten tot de prijzen daalden. Daarna moesten ze sparen voor de renovatie. Daarna zei ze dat ze hen het appartement zou schenken, maar pas als ze zeker wist dat hun huwelijk sterk genoeg was.
De deur ging dicht. Pavel was terug van zijn werk. Lang, blond, met een vermoeid gezicht, liep hij de keuken binnen en kuste zijn vrouw.
— Hoe gaat het? — vroeg hij terwijl hij thee inschonk.
— We moeten praten, zei Tatjana en ging tegenover hem zitten. — Ik was vandaag met je moeder bij de notaris.
— Ah, ja, dat zei ze. Nou? Heb je de documenten getekend?
— Pasha, het ging om een eenkamerappartement aan de rand van de stad, niet om het driekamerappartement in het centrum.
Pavel verstijfde met het kopje in zijn hand.
